Cây lá ngón, còn gọi là cây rút ruột, hoàng đằng, đoạn trường thảo... có danh pháp khoa học Gelsemium elegans, trước đây được phân loại trong họ Mã tiền (Loganiaceae), nhưng từ năm 1994 đến nay cho là thuộc họ mới là họ Hoàng đằng (Gelsemiaceae).

Đặc điểm

Là một loại cây dây leo thường xanh khá phổ biến ở miền rừng núi Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, miền bắc Myanmar, bắc Thái Lan, cũng như các tỉnh Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây, Quý Châu, Hải Nam, Hồ Nam, Giang Tây, Vân Nam, Chiết Giang của Trung Quốc và Đài Loan. Nó được tìm thấy trong các cánh rừng rậm và dày ở cao độ từ 200 mét đến 2.000 mét. Thân cây có khía. Lá mọc đối, hình trứng hay hình trứng mũi mác, đầu nhọn, mép nguyên, nhẵn bóng, dài 7-12 cm. Hoa mọc thành xim đầu cành hay kẽ lá. Năm cánh hoa màu vàng, tràng hoa hình phễu, ra hoa tháng 11-12. Quả là dạng quả nang, hình thon, dài, màu nâu. Là loài cây ưa sáng nên thường mọc chỗ đất trống, bìa rừng, ven đường.

Độc tính

Độc tính của lá ngón là do các ancaloit chứa trong toàn bộ cây, trật tự độc giảm từ rễ, lá, hoa, quả và thân cây. Tới 17 đơn phân ancaloit đã được chiết ra từ lá ngón như koumin, gelsenicin, gelsamydin I, gelsemoxonin, 19α-hydroxygelsamydin, trong đó hàm lượng koumin là cao nhất còn độc tính của gelsenicin tính theo LD50 trên chuột là cao nhất.
Ở Việt Nam và Trung Quốc, nó được coi là một trong 4 loại cây có độc tính hàng cao nhất (thuốc độc bảng A), một số người cho rằng chỉ cần ăn ba lá là đủ chết người.
Triệu chứng ngộ độc

Người bị ngộ độc lá ngón có các triệu chứng khát nước, đau họng, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn… sau đó bị mỏi cơ, thân nhiệt hạ, huyết áp hạ, răng cắn chặt, sùi bọt mép, đau bụng dữ dội, tim đập yếu, khó thở, đồng tử giãn và chết rất nhanh do ngừng hô hấp.

Giải độc

Nước của rau má tươi nguyên cây sau khi rửa sạch và giã nát có thể dùng để giải độc lá ngón.

Sử dụng y học

Tại Trung Quốc, nó được sử dụng để điều trị eczema, bệnh trĩ, nhiễm trùng răng, phong (hủi), nhọt ngoài da, chống tổn thương và co thắt[3], nhưng do độc tính cao nên chỉ hạn chế trong các ứng dụng ngoài da.

Sau đây là một số hình ảnh cây lá ngón






Lưu ý
Cây này có lá rất độc, người dân tộc miền núi dùng nó để ... tự tử, uống vào thì hết cứu.

Một mẩu chuyện khác về cây này, bạn nào đã đọc Thần Điêu đại hiệp (Kim Dung) chắc biết đoạn Dương Quá đã dùng lá Đoạn trường thảo để giải chất độc của cây Tình thảo, lấy độc trị độc...còn như trị không được thì chết quách cho rồi!!!!

kakaecust tổng hợp từ wiki và một số website